Psikosomatik Ağrılar

Tıbbi açıklaması olmayan ancak kronik ve fiziksel semptomları olan ağrılara psikosomatik ağrılar denir. Psike (zihinsel durumu ifade eden) ve soma (vücut) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Psikosomatik ağrılar, kişinin psikolojik durumundan kaynaklanan fiziksel bir ağrı türüdür.

Stres, psikosomatik ağrıların başlıca etkenidir. Vücut fonksiyonlarının bozulmasına ve işlevlerini yerine getirememesine neden olur. Genellikle göğüs ağrısı, çarpıntı, mide rahatsızlıkları, bulantı, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi şikayetlerle kendini gösterir. Psikosomatik ağrılara psikolojik rahatsızlıklar eşlik eder. Depresyon, anksiyete, panik atak ve cinsel işlev bozukluklarında yaygın görülür.

Hissedilen psikosomatik ağrılar, duygusal yoğunluk ve yaşanılan durumla ilişkilidir. Her duygunun vücutta bir işlevi vardır. Limbik sistemde oluşan duygular, beyin sapından başlayıp, omurilik boyunca sinir hücreleri aracılığıyla tüm vücuda iletilir. Bu nedenle duyguların ortaya çıkmasında zihin ve beden birlikte iç içe çalışır. Hormonlar, fiziksel işleyişten duygusal iyiliğinize kadar her şeyi düzenleyerek beden için sinyal gönderir. Serotonin ve dopamin gibi salgılanan pozitif kimyasallar vücudun iyi hissetmesini sağlar.

Aksine, kişi kendini iyi hissetmediği zamanlarda zihinsel, fiziksel ya da duygusal stres yaşadığında beyin, kortizol salımını (stres hormonu) artırır. Bu nedenle, olumsuz duygular aktif tutulduğu için beden yorgun düşebilir, bağışıklık sistemi zayıflayabilir. Organlara ve hücrelere zarar vererek bu bölgelerde ağrı hissedilmesine neden olabilir. Özellikle beden, olumsuz duyguların oluşturduğu sinyalleri dinlemeye daha yatkındır. Böylece psikosomatik ağrılar bu şekilde ortaya çıkmaya başlar.

Psikosomatik Ağrıların Nedenleri:

Kelimelere dökülemeyen sıkıntılar, üzüntüler, kırgınlıklar, kaygılar ve korkular sonucunda bedende meydana gelen ağrı, uyuşma, kist ya da tümör gibi rahatsızlıkların dışavurumudur.

Kayıplar ve ayrılıklar psikosomatik ağrıları en sık tetikleyen durumlardır.

Psikosomatik Ağrı Türleri:

Baş Ağrısı: Kişinin yaşam kalitesini etkileyen stres kaynaklı ağrılardır. Genelde migren olarak kendini gösterir.

Karın Ağrısı: Stresin sindirim sistemine doğrudan etkisiyle ortaya çıkar. Kadınların regl ağrıları da buna dahildir. Özellikle kronikleşen regl ağrılarının sebebi kişinin olumsuz duygularından kaynaklı olabilir. Yüzleşmek istenmeyen negatif düşünceler regl döneminde ağrılı bir şekilde ortaya çıkabilir. Karın ağrısı kadın, erkek ve çocuklarda görülen psikosomatik bir ağrı türüdür. Ayrıca bazı psikolojik problemler bağırsak sendromlarına ve ülsere neden olabilmektedir. Özellikle mide ağrılarının yaşanılan sorunlara katlanamamaktan kaynaklandığı ileri sürülmektedir.

Boyun ve Omuz Ağrıları: Kronikleşen boyun ve omuz ağrıları stresin birikmesiyle ilk olarak boyun ve omuz çevresinde kendini göstermeye başlar. Affedememe, başkalarının yükünü üstlenme ya da yaşanılan bir olayı unutamama gibi sebeplerden kaynaklanabilir.

Kol- Bacak Ağrıları: Stres ve olumsuz duygular kol ve bacaklarda ağrıya neden olabilir. Erkeklerde daha sık görülür.

Kimlerde Psikosomatik Ağrılar Ortaya Çıkar?

*Kendini ifade etmekte zorlanan kişilerde görülür.
*Hayır diyebilmekte güçlük çeken kişilerde sık rastlanır.
*Sınır koymakta zorlanan kişilerde psikosomatik ağrılar ortaya çıkar.
*Kaygılı ve güvensiz kişilerde sık rastlanır.
*Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür.

Ne Zaman Psikolojik Destek Gerekir?

*30 yaşın altında başlayan psikosomatik rahatsızlık var ise,
*Tekrarlıyor ve uzun sürüyorsa,
*Tıbbi tahlil ve değerlendirmelere rağmen organik ya da fiziksel bir hastalık saptanamadıysa,
*Uygulanan ilaç ve tedavilere cevap vermiyorsa,
*Günlük yaşam kalitesini, sosyal ve mesleki uyumu engelliyorsa psikolojik destek gerekir.

Bu gibi durumlarda psikiyatrist/psikolog yardımı almalısınız.

Psikolog Funda Buharalı.