İçe Dönük Çocuk
Arkadaş edinememe, ihtiyaçlarını ve isteklerini ifade edememe, hareketsizlik, yalnız oyunları tercih etme, grup oyunlarında kaçınma gibi davranışlar gözlenir.
Genel olarak ders başarısında düşüklük görülebildiği gibi dersleri iyi olup da bu tarz davranışları benimseyen çocuklar da vardır. Güvensizlik ve iletişim eksikliği göze çarpar. Bu durum ile ilgili bir çok neden sayabiliriz bunlardan başlıcaları:
- Aile içi geçimsizliğin yansımaları
- Baskıcı ve otoriter tutum
- Engellenme
- Mükemmeliyetçilik
- Ayıp ve günah kavramlarının dozunun kaçırılmasıdır
Yapılabilecek ilk ve öncelikli adım çocuğumuzu destekleyip, cesaretlendirerek grup içi faaliyetlerde kendisini gösterebilmesini ve ifade edebilmesini sağlamaktır. Biz çocuklara atılganlık eğitimi vererek aileyi de yeni duruma hazırlayarak bu sorunla mücadele etmeye çalışıyoruz.
Utangaç bir çocuk yabancı ortamlarda veya başkaları ile ilişki kurarken endişe, kaygı, gerginlik ve rahatsızlık içindedir. Günlük yaşantıyı etkilemeyen, çocuğun aktivitelerini kısıtlamayan bir utangaçlık normal sayılır. Ebeveynlerinden yeterli destek alan çocuklar utangaçlık sorununu kolaylıkla yenebilirler.
Utangaçlık sosyal fobi haline gelirse tedavi gerekir. Sosyal fobisi olan çocuklar diğer insanlar ve arkadaşları tarafından alay edileceğine veya olumsuz değerlendirileceklerine dair şiddetli korku ve kaygı yaşarlar. Başarısız oldukları taktirde reddedilmek en büyük çekinceleridir. Korktuğu durumla karşı karşıya geldiklerinde terleme, kalp atışlarında hızlanma, titreme, sık tuvalete gitme gibi fiziksel belirtiler görülebilir.
Genetik yatkınlığın, kişilik özelliklerinin, ebeveynlerden öğrenilmiş davranışların, aile ilişkilerindeki huzursuzluk ve tutarsızlıkların, çocuğa yönelik sert eleştirilerin (ebeveynler, öğretmenler, kardeşler, yakın akrabalar tarafından), ailenin sosyal etkileşim eksikliği ve izole yaşamının, çocuk üzerinde çok fazla beklenti yaratılmasının içe kapanma, utangaçlık ve sosyal fobideki etkileri gözden kaçırılmamalıdır.
İçe dönük ve utangaç bir çocuğunuz varsa;
- Çocuğunuzu utangaç diye etiketlemeyin. Unutmayın ki kişiler yaşamları boyunca kendilerine yakıştırılan sıfatlara uyum gösterirler.
- Çocuğunuzla alay etmeyin, eleştirmeyin, her zaman destekleyici ve anlayışlı olun.
- Çocuğunuzla sıkıntıları ve korkuları hakkında konuşun.
- Sizinde yaşadığınız benzer sorun ve sıkıntıları onunla paylaşın ve baş etme yollarınızı çocuğunuza anlatın.
- Ebeveyn olarak kendinden emin ve güvenli davranışlarınızla çocuğunuza örnek olun.
- Çocuğunuza atılgan olmanın avantajlarından bahsedin ve zor bir durumla baş ettiğinde mutlaka takdir edin.
- Çocuğunuz adına konuşmayın, onu konuşmaya zorlamayın.
- Çocuğu belli bir şekilde hareket etmeye zorluyor olabilirsiniz. Çocuk size istemediği bir şeyi ona yaptıramayacağınızı pasif bir yolla gösteriyor olabilir. Biraz geri çekilmeli, çocuğun kendini rahatça ifade edebilmesine izin vermelisiniz.
- Çocuk bazen sözde utangaçlığı, okula gitmek gibi onu yapması gereken şeylerden alıkoymak için mazeret olarak kullanabilir. Uygun bir yaklaşımla bunu koz olarak kullanmasına izin vermeyin.
- Çocuklarınız üzerinde aşırı koruyucu olmayın. Düş kırıklıkları ve acıyla başa çıkmayı öğrenmeleri büyümeleri için şarttır.
- Çocuklarınızı hazır olmadıkları durumlara zorlamayın.
